خرید قابلمه گرانیتی یکی از کارهایی است که اهمیت بسیار بالایی در زندگی هر خانه‌دار و آشپزخانه‌دار دارد.

انتخاب نوع مناسب قابلمه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا هر نوع قابلمه دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص خود است. در این مطلب، قابلمه گرانیتی به‌طور جامع بررسی شده و با توضیحات مفید و مقایسه‌ای کامل، بهترین نوع قابلمه برای استفاده روزمره را معرفی می‌شود. در این راهنما، به مزایا و معایب قابلمه گرانیتی پرداخته شده تا افراد بتوانند با دقت و با اطلاعات کافی، انتخاب بهتری داشته باشند.

نحوه صحیح آشپزی تأثیر مستقیمی بر سلامت جسمانی افراد دارد. ظروفی که برای آشپزی انتخاب می‌شوند باید از متریال باکیفیت تولید شده باشند و فاقد ضرر باشند. به طور مثال اگر شما تمایل دارید انواع برنج و خورش را در قابلمه طبخ کنید باید جنسی را انتخاب کنید که واکنش شیمیایی با مواد غذایی ایجاد نکند. طبخ مواد غذایی اسیدی مانند سس‌ها در ظروف چدن بدون روکش، باعث ایجاد واکنش‌های شیمیایی می‌شود و این امر می‌تواند کیفیت خوراکی را تحت تأثیر قرار دهد. در حال حاضر بهترین جنس قابلمه برای پخت و پز شامل گرانیت،اسنو و استیل است. البته برخی از قدیمی‌ها نیز معتقد هستند که طبخ غذا در قابلمه‌های مسی بر سلامت جسمانی تأثیرگذار است.

قابلمه گرانیتی چیست؟

قابلمه گرانیتی یکی از اصطلاحاتی است که در دنیای آشپزی بسیار رایج شده است. این نوع قابلمه با روکشی از مواد گرانیتی تولید می‌شود که به آن امکان می‌دهد که در دمای بالا و با استفاده از کمترین مقدار روغن و چربی، غذاها را بپزد. قابلمه گرانیتی به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، به یکی از محبوب‌ترین و مورد استفاده‌ترین وسایل آشپزی در خانه‌ها تبدیل شده است.

ویژگی‌های قابلمه گرانیتی

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد قابلمه گرانیتی، مقاومت آن در برابر حرارت و خوردگی است. علاوه بر این، این نوع قابلمه دارای روکشی است که به آن امکان می‌دهد که غذاها به صورت یکنواخت و بدون چسبیدگی به دیواره‌ها پخته شوند.

مزایا و معایب استفاده از قابلمه گرانیتی

استفاده از قابلمه گرانیتی بسیاری از مزایا و معایب دارد. از یک سو، این قابلمه‌ها امکان پخت غذاها با استفاده از کمترین مقدار روغن را فراهم می‌کنند؛ اما از سوی دیگر، ممکن است نگهداری آن‌ها سخت باشد یا قیمت بالایی داشته باشند. در این بخش به بررسی این مزایا و معایب می‌پردازیم.

مزایای قابلمه گرانیتی

• قابلمه‌های گرانیتی خیلی سنگین نیستند و وزن مناسبی دارند.
• خاصیت ضد چسبندگی خود را به مدت طولانی و شاید سال‌ها حفظ می‌کنند.
• خراشیدگی کف قابلمه‌های گرانیتی بسیار دیر اتفاق می‌افتد.
• آشپزی در این ظروف طعم و بوی غذا را تغییر نمی‌دهد.
• به روغن زیاد برای طبخ غذا نیاز ندارید.
• امکان قرارگیری درون فر، اُوِن توستر، گاز الکتریکی و القایی را دارند.

معایب قابلمه گرانیتی

• قیمت قابلمه گرانیت مقداری گران است و برای تهیه یک سرویس باکیفیت باید بودجه زیادی اختصاص دهید.
• مدت زمان نگهداری گرما و حرارت نسبت به سایر متریال همچون چدن کمتر است.
• برند‌های تقلبی ظروف گرانیت وارد بازار شده و در هنگام خرید باید وسواس زیادی به خرج دهید.

بررسی معایب قابلمه‌های گرانیتی

پس از آن‌که تا حدودی با مضرات قابلمه‌های گرانیتی آشنا شدید نوبت به این می‌رسد که به معایب آن را بررسی کنیم. قطعاً هیچ قابلمه‌ای را پیدا نمی‌کنید که از تمام جوانب، کامل باشد و هیچ عیبی نداشته باشد؛ اما قطعاً می‌توانید قابلمه‌هایی را انتخاب کنید که دارای کمترین معایب باشند. ظروف گرانیتی از کمترین معایب نسبت به سایر متریال برخوردارند که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهید شد.

وزن

اگر بخواهیم وزن قابلمه‌های گرانیتی را قابلمه‌های استیل، روحی، آلومینیومی و… مقایسه کنیم باید بگوییم که وزن آن‌ها سنگین‌تر است. به همین دلیل جابه‌جایی آن‌ها برای افرادی همچون سالمندان مقداری دشوار است. خصوصاً آنکه از مواد غذایی پر شده باشد؛ اما اگر وزن آن را با قابلمه چدن مقایسه کنیم مقداری سبک‌تر خواهد بود.

قیمت

عوامل مختلفی می‌توانند بر قیمت قابلمه‌های گرانیتی تأثیر بگذارند از جمله ویژگی‌های فنی، برند، مواد اولیه و همچنین شرایط بازار؛ اما به‌طور کلی قیمت این قابلمه‌ها بیشتر از سایر انواع قابلمه‌های نچسب است.

محدودیت در استفاده از ابزار‌های فلزی

امروزه تمام آشپزها می‌دانند که استفاده از ابزار‌های فلزی مانند قاشق، باعث خرابی روکش قابلمه گرانیتی، تفلون و… می‌شود. به همین دلیل از قاشق‌های سیلیکونی، چوبی و پلاستیکی استفاده می‌شود. برای آنکه از مضرات قابلمه گرانیتی در امان بمانید به محدودیت‌های این ظروف توجه داشته باشید.

عدم قرارگیری در ماشین ظرفشویی

قابلمه‌های گرانیتی را درون ماشین ظرفشویی قرار ندهید؛ زیرا مواد شوینده‌ای که در این ماشین استفاده می‌شود بسیار قوی است و می‌تواند به روکش قابلمه آسیب بزند. بهتر است پس از اتمام پخت و پز، اجازه دهید دمای ظرف پایین آمده و هم‌دمای محیط شود. سپس با آب سرد و ابر فاقد مواد فلزی و براق و با شوینده‌ی مناسب ظرف خود را بشویید.

مضرات قابلمه گرانیتی برای سلامتی

همان طور که می‌دانید در سال‌های گذشته، ظروف تفلون و نچسب از فروش بسیار بالایی در بازار برخوردار بودند؛ اما از زمانی که شایعه سرطان‌زا بودن آن‌ها بر سر زبان افتاد تأثیر منفی بر میزان محبوبیت این ظروف گذاشت. بعد از آن شاهد تولید ظروف گرانیتی بودیم. در ساخت این ظروف از تفلون و سرامیک استفاده شد و میزان مقاومت آن افزایش پیدا کرد. قابلمه‌های گرانیتی دارای روکشی از جنس PTEF هستند که برای طبخ انواع مواد غذایی مناسب‌ هستند.

اگر بخواهیم نظر پزشکان درباره ظروف گرانیتی را جویا شویم باید بگوییم که آن‌ها استفاده صحیح از این ظروف را توصیه کرده و اعلام می‌کنند که قابلمه‌های گرانیتی جایگزین بهتری برای قابلمه‌های تفلونی و آلومینیومی هستند. به طور مثال در هنگام طبخ غذا نباید از قاشق‌های فلزی استفاده کنید.

به طور کلی روکش قابلمه‌های گرانیتی، مهم‌ترین بخش آن به شمار می‌رود. اگر بتوانید از روکش محافظت کنید مواد شیمیایی وارد غذا نمی‌شود و قطعاً سلامتی شما تضمین خواهد شد. امروزه برند‌های متعددی در حوزه تولید این ظروف فعالیت می‌کنند.

معمولاً قابلمه‌های گرانیتی برای طبخ روزانه غذا مشکلی ندارند؛ اما اگر روکش آن‌ها ترک خورده یا آسیب دیده باشد احتمال نفوذ مواد مضر و سمی به خوراکی افزایش پیدا می‌کند. در واقع می‌توان گفت که استفاده نادرست از این ظروف، تهدیدی برای سلامتی انسان است؛ اما اگر به درستی استفاده شوند هیچ ضرری برای شما نخواهند داشت.

برای جلوگیری از مضرات قابلمه گرانیتی، باید از قاشق‌های غیرفلزی استفاده کنید و در هنگام شستشو از ابر یا اسفنج نرم کمک بگیرید. لازم به ذکر است که قابلمه‌های گرانیتی در برابر شوک‌های حرارتی مقداری حساس هستند.

عمر مفید قابلمه گرانیتی

هنگامی که از مضرات قابلمه گرانیتی صحبت می‌کنیم برخی از افراد تصور می‌کنند که این قابلمه‌ها از سنگ گرانیت ساخته شده‌اند و هیچ ضرری برای انسان ندارند. در حالی که قابلمه‌های گرانیتی از سنگ گرانیت ساخته نشده‌اند و علت نامگذاری آن‌ها، به دلیل شباهت روکش با سنگ گرانیت است. طول عمر مفید آن‌ها حدود ۵ سال است؛ اما اگر به نحو صحیح از آن‌ها استفاده کنید قطعاً طول عمر بیشتری پیدا خواهند کرد.

روش‌های نگهداری، استفاده و شستشوی قابلمه گرانیتی

برای این‌که به بهترین شکل ممکن از قابلمه گرانیتی استفاده کنید و از حداکثر مزایای آن بهره‌مند شوید و خطرات احتمالی را از بین ببرید، باید بر اساس دستورالعمل زیر آشپزی کنید:

از قرار دادن این ظروف به‌صورت خالی روی حرارت خودداری کنید.

پیش از طبخ غذا، داخل ظروف را به روغن موردنظر خود به‌مقدار کم آغشته کنید و ده دقیقه صبر کنید.

حالا ظرف خود را روی گاز قرار دهید و بعد مقدار روغن موردنیاز برای آشپزی را اضافه کنید و مواد را جهت پخت‌وپز درون ظرف بریزید.

برای نگهداری و شستشوی قابلمه‌های گرانیتی، بهتر است از اسفنج نرم و آب سرد استفاده کرد. همچنین، برای هم‌زدن غذا درون آن، از ابزارهای چوبی یا سیلیکونی استفاده کنید تا به پوشش گرانیتی آسیب نرسد.

راهنمای سایز‌بندی سرویس قابلمه

در راهنمای خرید سرویس قابلمه باید اشاره‌ای به سایزبندی آن نیز داشته باشیم. این ظروف در ابعاد مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام از آن‌ها می‌تواند نیاز شما را مرتفع کند. اگر خانواده شما 2 الی 3 نفره است سایز 18 مناسب خواهد بود. اگر تعداد اعضای خانواده شما 4 نفر است، سایز 20 مناسب است. سایز 24 قابلمه مناسب 5 نفر است. برای 6 تا 8 نفر، سایز 26 مناسب است. سایز 28 مناسب برای 8 تا 10 نفر است. سایز 32 مناسب 10 نفر به بالا است. سایز 32 بیشتر در سرویس‌ها وجود ندارد مگر اینکه سرویس جهزینه باشد اما خیلی قابل استفاده نیست.

معیار‌های انتخاب قابلمه گرانیتی با کیفیت

در انتخاب قابلمه با کیفیت، جنس و مواد ساخت قابلمه بسیار حائز اهمیت است. قابلمه‌های پیرکس تحمل حرارت مستقیم به مدت طولانی را ندارند و برای طبخ غذاهای ایرانی مناسب نیستند. قابلمه‌های گرانیتی انتخاب مناسبی هستند که مزایای خاص خود را دارند.

جنس و مواد ساخت قابلمه

قابلمه‌های چدنی با عمر طولانی و وزن بالا و قابلمه‌های آلومینیومی با انتقال یکنواخت حرارت، انتخاب‌های مناسبی برای استفاده در آشپزخانه است. قابلمه‌های گرانیتی پیلو از جنس آلومینیوم دایکست هستند و مزایای زیادی را به ارمغان می‌آورند.

ضخامت و مقاومت قابلمه

ضخامت و مقاومت قابلمه نیز نکته‌ای حیاتی است. قابلمه‌ آلومینیومی دایکست با انتقال یکنواخت حرارت، انتخاب‌های مناسبی برای استفاده در آشپزخانه است. به علاوه، قابلمه‌هایی که دارای پوشش‌های ضد چسب و ضد خوردگی هستند، به راحتی تمیز می‌شوند و استفاده از آن‌ها در آشپزخانه راحت‌تر می‌کند. همچنین، قابلمه‌هایی که دارای دسته‌های گرم‌نگه‌داشتنی هستند، امکان حمل و نقل آسان‌تر و ایمن‌تر را فراهم می‌کنند. در نهایت، اندازه قابلمه نیز باید با نیازهای شما مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، یک قابلمه بزرگ‌تر برای پخت غذاهای خانوادگی و یک قابلمه کوچک‌تر برای پخت غذاهای تک نفره مناسب است.

نوع دسته قابلمه

نوع دسته قابلمه نیز نکته‌ای حائز اهمیت است. دسته‌های مسی امکان کنترل بهتر بر پخت و پز را فراهم می‌کنند، در حالی که دسته‌های آلومینیومی حرارت به صورت یکنواخت و سریع پخش می‌کنند.

بهترین گزینه برای قابلمه‌های غذاخوری دسته‌های سیلیکونی، چدن یا استیل ضد زنگ هستند؛ زیرا این دسته‌ها دارای خصوصیات مناسبی برای پخت و پز هستند. همچنین، دسته‌های چند لایه با قابلیت جذب حرارت بهتر و توزیع یکنواخت آن، می‌توانند گزینه مناسبی برای قابلمه‌های حرفه‌ای باشند. در نهایت، انتخاب دسته مناسب برای قابلمه بستگی به نوع غذاها و نیازهای شما دارد، بنابراین حتما قبل از خرید، به این نکته توجه کنید.

ضمانت و گارانتی محصول

ضمانت و گارانتی محصول نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. برندهای معتبری مانند پیلو، با تنوع و کیفیت بالای محصولات، اطمینان از تضمین کیفیت و مقاومت محصولات را فراهم می‌کنند. تمام ظروف برند پیلو دو سال گارانتی تعویض (به جز درب ظروف) دارند.

نتیجه گیری

با توجه به انتخاب قابلمه برای استفاده در آشپزخانه، می‌توان نتیجه گرفت که قابلمه‌های گرانیتی از مزایای زیادی برخوردارند، اما باید مواردی مانند خط و خش ایجاد‌شده‌روی پوشش گرانیتی و همچنین نگهداری آسان قابلمه‌های نچسب و قابلمه تفلون را هم در نظر گرفت. همچنین، انتخاب مواد ساخت قابلمه نیز بسیار حائز اهمیت است و باید با توجه به نیازهای خود، قابلمه‌ای با جنس مناسب را انتخاب کرد.

قابلمه گرانیتی یک ابزار آشپزی محبوب است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش، توانسته است جای خود را در آشپزخانه‌های بسیاری بیابد. اما استفاده صحیح از این نوع قابلمه نیازمند آشنایی با ویژگی‌ها و محدودیت‌های آن است. امیدواریم این مقاله بتواند به بهبود درک و استفاده از قابلمه گرانیتی کمک کند.

قیمت قابلمه گرانیت در مقایسه با نسل قبلی یعنی تفلون مقداری گران‌تر است؛ اما ارزش خرید دارد. ناگفته نماند که از گرانیت برای ساخت سایر ظروف آشپزخانه از جمله استیک پز، تابه رژیمی و… نیز استفاده می‌شود.